BK_Tak Nak Merokok_cover_BM.

qxp 14/02/2005 22:05 Page 1

Kempen anti merokok oleh

Kementerian Kesihatan Malaysia
BK_Tak Nak Merokok_cover_BM.qxp 14/02/2005 01:45 Page 1

Kempen anti merokok oleh

Kementerian Kesihatan Malaysia
bk_tak nak merokok_bm.qxp 14/02/2005 21:58 Page 1

Kandungan
4 Rakyat sihat adalah
penting bagi
kesejahteraan Malaysia
Mesej Perdana 7 11
Menteri Malaysia
5 Demi melindungi
kesihatan warga muda
di Malaysia
Mesej Menteri
Kesihatan Malaysia
6 Kempen kebangsaan
untuk mencegah tabiat
merokok 11 13
8 Tabiat merokok di
Malaysia: Fakta
sepintas lalu
10 Statistik tabiat
merokok di seluruh
dunia
12 Tabiat merokok adalah
satu penagihan
15 17
14 Tabiat merokok boleh
membunuh 1 bilion
orang dalam abad ini
16 Lebih kerap anda
merokok, lebih
besarlah risiko untuk
anda mengalami mati
pucuk
18 Kesan berbahaya
akibat terdedah kepada 19 21
asap rokok
20 “Kulit Perokok”
(Cigarette Skin)
22 Risiko menghidap
kanser adalah tinggi di
kalangan perokok
24 Penuh dengan racun Kempen anti merokok oleh
26 Melumpuhkan
kemampuan otak
23 25 Kementerian Kesihatan Malaysia
28 Paru-paru tersumbat
30 Bersedialah untuk
berhenti merokok
31 Tetapkan tarikh untuk
berhenti merokok Bahagian Pendidikan Kesihatan Kementerian Kesihatan Malaysia
32 Kaedah berhenti Laman web: www.moh.gov.my
merokok
27 29
bk_tak nak merokok_bm.qxp 14/02/2005 21:58 Page 3

Perdana Menteri Malaysia, YAB Dato’ Seri Abdullah Haji Ahmad Badawi bersama-sama para
pelajar sekolah semasa pelancaran kempen anti merokok Tak nak pada 9 Februari 2004
bk_tak nak merokok_bm.qxp 14/02/2005 21:58 Page 5

Rakyat sihat adalah penting Demi melindungi kesihatan

bagi kesejahteraan Malaysia warga muda di Malaysia
Kesejahteraan sesebuah negara ditentukan oleh Masa depan penjagaan kesihatan di Malaysia wajar
produktiviti warganya. Bagi mencapai wawasan dan diperkukuhkan lagi dengan langkah-langkah yang
cita-cita negara, seluruh rakyat perlu menyumbang dan berbentuk pencegahan. Sehubungan dengan itu,
kempen-kempen yang dijalankan oleh Kementerian
melibatkan diri secara aktif untuk sama-sama ini adalah bertujuan untuk menanam gaya hidup sihat
membangunkan negara ini. Namun sedihnya, statistik di kalangan rakyat dan juga meningkatkan kesedaran
telah menunjukkan bahawa Rakyat Malaysia yang mereka tentang aktiviti-aktiviti yang tidak sihat.
menghidap penyakit dan bilangan kematian akibat Kempen anti merokok ini amat penting kerana
merokok meningkat setiap tahun. Jelasnya, negara kita merokok adalah salah satu daripada penyebab kematian
memerlukan rakyat yang sihat dan aktif jika ingin utama yang boleh dicegah yang telah mengakibatkan 5
meneruskan usaha ke arah kemajuan. juta kematian setiap tahun. Anggaran terbaru dalam
Laporan Kesihatan Sedunia mendedahkan bahawa
Kerajaan memandang serius terhadap tabiat merokok daripada 4 juta lelaki dan 1 juta wanita yang mati, lebih
YAB Dato’ Seri Abdullah 2 juta lelaki dan 380,000 wanita adalah dari negara YB Dato’ Dr Chua Soi Lek
Haji Ahmad Badawi yang mengancam kesihatan rakyat Malaysia. Kini,
yang sedang membangun. Di Malaysia, terdapat lebih Menteri Kesihatan
Perdana Menteri Malaysia bilangan golongan muda yang merokok semakin kurang 4.6 juta perokok dan 8 peratus daripada angka Malaysia
bertambah dan ini merupakan satu keadaan yang ini adalah pelajar. Syarikat-syarikat rokok menyasarkan
membimbangkan, sebab mereka adalah bakal golongan muda sebagai pasaran baru bagi produk
pemimpin, tenaga profesional, ibu bapa dan penjaga mereka dengan mengeksploitasikan kejahilan dan sifat
kepada generasi masa depan. Justeru itu, mereka perlu ketidakyakinan diri sendiri untuk meraih pengguna
yang akan dibelenggu sepanjang hayat.
diberi kesedaran mengenai akibat tabiat merokok yang
amat membahayakan kesihatan dan kesejahteraan Sekian lama, Kerajaan telah menyampaikan mesej
kepada perokok supaya berhenti merokok. Namun,
mereka. Pada hemat saya, kita dapat mencapai kita sedar bahawa ini bukanlah satu tugas yang
matlamat ini dengan menunjukkan teladan yang betul mudah kerana ketagihan merokok adalah sukar untuk
– orang dewasa yang merokok harus menghentikan diatasi. Justeru itu, Kementerian ini turut memberi
tabiat merokok mereka. perhatian kepada golongan muda untuk menghalang
tabiat yang tidak sihat ini sebelum ianya bermula.
Kesihatan tidak boleh dinilai dengan wang ringgit. Atas Kempen ‘Tak nak’ ini disasarkan terutamanya kepada
sebab itulah kesihatan semua rakyat Malaysia amat golongan muda bagi mencegah keinginan mereka
d i u t a m a k a n o l e h Ke r a j a a n . Ad a l a h m e n j a d i untuk merokok dan menyangkal tanggapan bahawa
tabiat merokok adalah diterima secara sosial. Walau
tanggungjawab kita bersama untuk mendidik golongan bagaimanapun, di samping golongan muda, kempen
muda bahawa jika mereka ingin memiliki tubuh yang ini juga memberi tumpuan kepada perokok dewasa.
sihat, mereka perlu terlebih dahulu mengamalkan gaya Kementerian ini memerlukan sokongan daripada
hidup yang sihat. Saya menyeru kepada semua rakyat semua pihak bagi memastikan kempen ini mencapai
kejayaannya. Marilah kita sama-sama menyokong
Malaysia supaya kita bersama-sama berganding bahu dan memastikan kempen ini dapat mencapai
agar kempen anti merokok ini akan berjaya mencapai kejayaannya – yakni satu kejayaan buat mereka yang
matlamatnya. paling banyak mendapat manfaat daripada kempen ini.
4 5
bk_tak nak merokok_bm.qxp 14/02/2005 21:58 Page 7

Kempen kebangsaan untuk

mencegah tabiat merokok
Rata-rata di negara-negara maju, bilangan perokok
menurun. Ini kerana mereka lebih berpelajaran,
menerima lebih banyak kesedaran dan amat
mementingkan kesihatan. Mereka sedar mengenai
bahaya yang disebabkan oleh tabiat merokok dan
telah memilih sama ada untuk berhenti merokok
atau tidak terpengaruh dengan tabiat ini. Senario di
negara membangun adalah sebaliknya. Bilangan
perokok semakin bertambah, terutamanya di
kalangan mereka yang begitu muda dan beranggapan
bahawa tabiat merokok adalah “bergaya” – satu
tanggapan yang digalakkan oleh syarikat-syarikat
pengeluar rokok yang berminat untuk memancing
pasaran baru untuk produk mereka.
Trend yang amat membimbangkan ini kian menular
di Malaysia. Semakin hari, semakin ramai remaja dan
wanita Malaysia yang memulakan tabiat merokok.
Sebab itulah Kerajaan telah mengambil langkah untuk
melancarkan kempen ini. Mesejnya adalah untuk
mencegah remaja daripada memulakan tabiat merokok
dan memujuk perokok yang sedia ada supaya berhenti
merokok. Mesej ini akan disebarkan selama lima
tahun berturut-turut dan strategi bagi tahun pertama
kempen ini adalah menggunakan kaedah media
berintegrasi untuk meningkatkan kesedaran tentang
bahaya merokok sebagai satu kempen, dan menyiarkan
hasil-hasil penemuan penyelidikan yang berkaitan dari
seluruh dunia. Televisyen, Radio, Pawagam, Surat
Khabar, Majalah, Papan Kenyataan Komuniti, Papan
Iklan, Panel Pengiklanan Sekolah dan Poster adalah
antara kolateral yang diterbitkan untuk menyebarkan
kesedaran ini.

6 Slogan kempen
bk_tak nak merokok_bm.qxp 14/02/2005 21:58 Page 9

Statistik tabiat merokok di Malaysia

Tabiat merokok di Malaysia: 1986 1996
Fakta sepintas lalu Keseluruhan 21.5% 24.8%
• Hampir separuh daripada lelaki Malaysia merokok. Lelaki 40.9% 49.2%
• Setiap hari, lebih kurang 45 hingga 50 remaja di Wanita 4.1% 3.5%
bawah umur 18 tahun mula merokok. Bandar 19.2% 21.7%
• 30% daripada remaja lelaki – berumur 12 hingga 18 Luar Bandar 22.7% 28.6%
tahun merokok.
Melayu 23.7% 27.9%
• Bilangan remaja perempuan yang merokok semakin
bertambah. Hasil daripada dua kajian ke atas Cina 17.7% 19.2%
remaja yang dijalankan dalam tahun 2000 dan India 15.2% 16.2%
2004, bilangan remaja perempuan yang merokok
Lain-lain 32.8% 32.4%
telah bertambah dari 4% hingga 8%. Secara
keseluruhannya, kajian dalam tahun 2004 mendapati
bahawa hampir seorang daripada lima orang remaja
Statistik prevalens perokok di kalangan remaja di bawah umur 18 tahun
adalah perokok. 1996 1999
• Kes kanser paru-paru telah bertambah dengan kadar Keseluruhan 16.9% 18.2%
17% setahun. Lelaki 30.7% 29%
• Tabiat merokok dipercayai akan menyebabkan Wanita 4.8% 8%
hampir setengah juta kes penyakit koronari (jantung).
• Berdasarkan Kajian Morbiditi dan Kesihatan Anggaran jumlah perokok dalam jangka masa 25 tahun
Kebangsaan Ke-2 yang dijalankan oleh Kementerian
2000 2025
Kesihatan Malaysia dalam tahun 1996, tabiat
merokok menyebabkan kematian lebih kurang Populasi 22 juta 30 juta
10,000 orang setahun. 15 tahun ke bawah 7.5 juta (34%) 7.2 juta (24%)
15 tahun ke atas 14.5 juta (66%) 22.8 juta (76%)
Perokok dewasa sedia ada
Perokok lelaki 49% 30%
Perokok wanita 4% 10%
Keseluruhan 25% 20%
Jumlah perokok dewasa 3.6 juta 4.6 juta
Sumber: Kajian Morbiditi dan Kesihatan Kebangsaan, Kementerian Kesihatan Malaysia
8 9
bk_tak nak merokok_bm.qxp 14/02/2005 21:59 Page 11

Statistik tabiat merokok di seluruh dunia

Perangkaan perokok di seluruh dunia
Seluruh dunia Negara maju Negara membangun
· 47% lelaki dewasa · 42% lelaki dewasa · 48% lelaki dewasa
merokok merokok merokok
· 12% wanita dewasa · 24% wanita dewasa · 7% wanita dewasa
Rupa hebat,
merokok merokok merokok senyuman memikat,
gigi berkarat!

Trend mendatar Trend menurun Trend meningkat

· Penyakit-penyakit yang berkaitan dengan tabiat merokok membunuh
seorang daripada 10 orang dewasa di seluruh dunia, atau menyebabkan
empat juta kematian.
· Setiap lapan saat, seorang mati akibat penggunaan tembakau.
· Lebih kurang 15 bilion rokok dijual setiap hari – atau 10 juta Orang yang merokok selalunya cepat nampak tua.
Selain itu, gigi berkarat, nafas berbau dan senang
setiap minit. dapat penyakit. Kulit pun boleh berkedut dibuatnya.

·
Sayang... buat apalah bakar duit, memburukkan rupa
dan meracuni badan. Lagipun, merokok bukannya
Di kalangan negara-negara Pertubuhan Kesihatan Sedunia, Rantau ‘cool’. Jangan mula.

Pasifik Barat – yang mana merangkumi Asia Timur dan Pasifik –

mempunyai kadar tabiat merokok yang tertinggi, dengan hampir
dua pertiga lelaki yang merokok.
· Di kalangan golongan remaja di seluruh dunia – berumur 13 hingga
15 tahun – dianggarkan seorang daripada lima orang adalah perokok.
· 60,000 hingga 100,000 kanak-kanak di seluruh dunia mula merokok
setiap hari – secara kasar, separuh daripada mereka di negara-negara Asia.
· Separuh daripada perokok jangka masa panjang akan mati akibat
penggunaan tembakau yang menyebabkan kanser paru-paru, penyakit
jantung dan penyakit paru-paru yang kronik.
· Terdapat lebih daripada 4,000 bahan kimia dalam asap tembakau, yang
mana 2,000 daripadanya adalah toksik, 63 adalah karsinogenik dan
selebihnya adalah bahan-bahan yang boleh menyebabkan kerengsaan. Rupa hebat,
senyuman memikat,

· Secara purata, setiap batang rokok yang dihisap akan memendekkan

gigi berkarat!

sekurang-kurangnya lima minit hayat seseorang.

- 30% daripada semua kematian berkaitan kanser adalah daripada
tabiat merokok.
- 90% daripada semua kematian akibat kanser paru-paru adalah
disebabkan oleh tabiat merokok.
Orang yang merokok selalunya cepat nampak
Maklumat diperoleh daripada Pejabat Rantau Pasifik Barat, tua. Selain itu, gigi berkarat, nafas berbau dan
senang dapat penyakit. Kalau nasib tak baik,
Pertubuhan Kesihatan Sedunia mati pucuk dibuatnya. Buat apalah bakar duit,

10 memburukkan rupa dan meracuni badan.

Lagipun, merokok bukannya ‘cool’. Jangan
mula.
bk_tak nak merokok_bm.qxp 14/02/2005 21:59 Page 13

Tabiat merokok adalah

satu penagihan Tabiatmerokok
Tembakau mengandungi sejenis bahan penyebab
ketagihan yang dipanggil nikotin. World Health - satu
buletin yang ditaja oleh Pertubuhan Kesihatan bolehmembawa
kepadaketagihan
Sedunia, dalam edisi bulan Julai-Ogos 1995, telah
melaporkan bahawa nikotin menghasilkan tindak balas
kimia dalam badan yang sama dengan yang dihasilkan
oleh heroin dan kokain. “Kadar berbalik dependen

dadah
yang cuba untuk berhenti menggunakan nikotin,
alkohol, kokain dan heroin secara kasarnya adalah
sama, namun banyak yang melaporkan bahawa adalah
lebih sukar untuk berhenti menggunakan tembakau,
berbanding dengan pelbagai dadah haram yang lain,” Merokok adalah satu ketagihan. Ia umpama “dadah Satu kajian yang dijalankan oleh Pusat
pendorong” kepada penyalahgunaan dadah. Di Mengenai Ketagihan dan Penyalahgunaan
menurut buletin tersebut. Malaysia, 99% daripada penagih mula terjebak di Substan di Universiti Columbia, Amerika
lembah najis dadah apabila mengamalkan tabiat Syarikat, mengesahkan bahawa nikotin
Dalam satu kajian yang dijalankan oleh Pusat merokok. Nikotin yang terdapat di dalam rokok
adalah “dadah pendorong” yang dikaitkan
Mengenai Ketagihan dan Penyalahgunaan Substan di adalah punca ketagihan. Penyelidikan telah
dengan penggunaan bahan-bahan haram.
menunjukkan bahawa pergantungan terhadap
Universiti Columbia, Amerika Syarikat, nikotin nikotin di kalangan kanak-kanak boleh bermula Orang dewasa yang mula merokok sebelum
dianggap sebagai satu “ambang dadah” yang dikaitkan dengan hanya selepas menghisap sebatang rokok. usia 15 tahun adalah tiga kali ganda lebih
dengan penggunaan bahan haram. Menurut satu cenderung untuk menjadi
Asap rokok meracuni badan semua orang, yang
penagih dadah.
kajian, bagi orang dewasa yang mula merokok sebelum merokok mahupun yang tidak merokok. Setiap
sedutan boleh mengancam nyawa. Masanya sudah
berusia 15 tahun, kemungkinan beliau menjadi tiba untuk kita memberi tumpuan serius kepada
seorang penagih dadah adalah tiga kali ganda. tabiat merokok.

Kajian ini juga menunjukkan bahawa kanak-kanak

yang merokok setiap hari, kemungkinan dia menjadi
penagih dadah, adalah 13 kali ganda jika dibandingkan
dengan kanak-kanak tidak kerap merokok.

12
bk_tak nak merokok_bm.qxp 14/02/2005 21:59 Page 15

Tabiatmerokok
Tabiat merokok boleh
membunuh 1 bilion orang
dalam abad ini
Terdapat lebih kurang 1.15 bilion perokok di seluruh
dunia. Lebih 80% daripada angka ini adalah dari
negara-negara yang berpendapatan rendah dan
sederhana. Menurut Pertubuhan Kesihatan Sedunia,
membunuh
tembakau menjadi satu daripada penyebab paling lebih daripada 4 juta orang setahun,
utama terhadap kematian di seluruh dunia. Adalah
dianggarkan bahawa lebih kurang 100 juta orang mati
8000 orang sehari, 6 orang seminit dan
disebabkan oleh penggunaan tembakau di abad ke-20. seorang setiap 8 saat *
Dalam abad ke-21, adalah diramalkan bahawa 1 bilion Setiap hari, lebih kurang 50 orang remaja yang berumur di Kajian Morbiditi dan Kesihatan Kebangsaan
orang akan mati sekiranya corak merokok sekarang ini
bawah 18 tahun di Malaysia memulakan tabiat merokok. Ke-2 oleh Kementerian Kesihatan Malaysia
Dengan berbuat demikian, mereka menyertai antara 80,000
menunjukkan bahawa lebih kurang 10,000
berterusan! hingga 100,000 orang kanak-kanak di seluruh dunia yang mula
orang mati setiap tahun akibat tabiat
merokok setiap hari – hampir separuh daripada mereka adalah
Kini dianggarkan terdapat 4.6 juta perokok di Malaysia. dari Asia. merokok.
Daripada angka ini, lebih kurang 8% adalah pelajar. Kadar tabiat merokok terus meningkat di Malaysia, terutamanya * Sumber: Pejabat Rantau Pasifik Barat, Pertubuhan
di kalangan golongan muda – 30% daripada mereka adalah Kesihatan Sedunia
Dan daripada lebih 4 juta orang yang mati setiap
remaja lelaki yang berumur antara 12 hingga 18 tahun. Malah,
tahun di seluruh dunia dengan kematian yang menurut dua kajian ke atas remaja yang dijalankan pada tahun
berkaitan penggunaan tembakau, sekurang-kurangnya 1996 dan 2000, bilangan remaja perempuan yang merokok juga
telah meningkat dari 5% hingga 8%.
3,000 adalah rakyat Malaysia yang mati akibat kanser
Asap rokok meracuni badan semua orang, yang merokok
paru-paru, penyakit jantung dan penyakit paru-paru mahupun yang tidak merokok. Setiap sedutan boleh mengancam
yang kronik. nyawa. Masanya sudah tiba untuk kita memberi tumpuan
serius kepada tabiat merokok.
Setiap hari, sekurang-kurangnya 8 rakyat Malaysia
yang mati akibat penyakit yang berkaitan penggunaan
tembakau. Saban hari juga, lebih kurang 45 hingga
50 remaja Malaysia yang memulakan tabiat merokok
- seperti 80,000 hingga 100,000 remaja lain di
seluruh dunia.

14
bk_tak nak merokok_bm.qxp 14/02/2005 21:59 Page 17

Lebih kerap anda merokok,

lebih besarlah risiko untuk Tabiat
anda mengalami mati pucuk
Disfungsi Erektil atau mati pucuk adalah
didefinisikan sebagai ketidakmampuan untuk
merokokboleh
menyebabkan
mencapai dan mengekalkan ereksi mencukupi bagi
pencapaian hubungan seks yang memuaskan. Tabiat
merokok dilihat sebagai satu faktor berisiko tinggi

matipucuk
yang menyumbang ke arah masalah mati pucuk.
Apabila menghisap rokok, anda menyedut
hidrokarbon yang akan merosakkan pengalas arteri.
Ini akan mula membentuk plak di dalam pengalas
dalamannya dan memperlahankan aliran darah.
Nikotin pula akan menyempitkan arteri dan terus Penyelidikan telah membuktikan bahawa tabiat merokok boleh Ini adalah satu kesimpulan daripada
menjadikannya lebih sempit lagi. Apabila arteri ke meningkatkan lagi risiko mati pucuk. Risikonya semakin
Kumpulan Penyelidikan Prioriti
jantung anda tersumbat sepenuhnya, anda akan tinggi di kalangan perokok yang mempunyai tekanan darah
Kesihatan, Universiti California,
tinggi dan berat badan yang berlebihan. ‘New England
mengalami serangan penyakit jantung. Apabila arteri Research Institute’ di Massachusetts dalam kajiannya ke atas Amerika Syarikat, setelah membuat
ke zakar lelaki tersumbat, beliau akan mengalami 513 orang lelaki mendapati bahawa padahnya adalah sama kajian selama dua dekad ke atas data-
mati pucuk. Arteriosklerosis dipercayai menjadi seperti jantung yang bermasalah akibat merokok atau terdedah data yang dikumpulkan dari seluruh
penyebab paling umum dalam kes-kes mati pucuk di kepada asap rokok. dunia mengenai hubungan tabiat
Amerika Utara. Asap rokok meracuni badan semua orang, yang merokok merokok dengan masalah mati pucuk.
mahupun yang tidak merokok. Setiap sedutan boleh
Kumpulan Penyelidikan Prioriti Kesihatan, Universiti mengancam nyawa. Masanya sudah tiba untuk kita memberi
California, Amerika Syarikat telah menyemak 1,008 tumpuan serius kepada tabiat merokok.
artikel jurnal, mengenal pasti 19 kajian yang
melaporkan tabiat merokok di kalangan 3,819 lelaki
yang mati pucuk. Kesemua enam kajian yang terbesar
telah mendedahkan bahawa tabiat merokok di kalangan
lelaki yang mati pucuk amat tinggi. Laporan ini telah
membuat kesimpulan bahawa berdasarkan bukti yang
dikumpulkan selama hampir dua dekad, penggunaan
tembakau adalah faktor berisiko paling utama terhadap
kes-kes mati pucuk. Iklan-iklan anti merokok yang
memaparkan kes mati pucuk sebagai sebab untuk
mengelak atau berhenti menggunakan tembakau telah
memanfaatkan fakta saintifik yang telah dinyatakan.

16
bk_tak nak merokok_bm.qxp 14/02/2005 21:59 Page 19

Kesan berbahaya akibat

terdedah kepada asap rokok
Asaprokok
Kajian terbesar pernah dilakukan terhadap kesan
persekitaran asap tembakau terhadap kesihatan kanak- bolehmenjejaskan
kepintaran
kanak oleh Pusat Kesihatan Persekitaran Kanak-kanak
di Pusat Perubatan Hospital Kanak-kanak di Cincinnati,
Amerika Syarikat, mendapati bahawa pendedahan,
walau pada tahap yang paling rendah sekalipun, telah

kanak-kanak
dikaitkan dengan penurunan tahap kemahiran belajar
di kalangan kanak-kanak.
Untuk mengukur tahap pendedahan terhadap
persekitaran asap tembakau ini, para penyelidik telah Ia adalah berkaitan dengan nikotin dalam darah. Nikotin Penyelidikan oleh Pusat Kesihatan
mengukur tahap cotinine, sejenis bahan yang terhasil datangnya dari asap rokok. Satu bahan yang dipanggil cotinine
Persekitaran Kanak-kanak di Pusat
akan dihasilkan oleh badan apabila ia menguraikan nikotin.
apabila nikotin diuraikan oleh badan. Tahap cotinine Penyelidikan secara ekstensif di Amerika Syarikat ke atas 4,399 Perubatan Hospital Kanak-kanak di
boleh diukur dalam darah, air kencing, air liur dan kanak-kanak pada Mei 2002, telah menunjukkan bahawa asap Cincinnati, Amerika Syarikat,
rambut. Ini dianggap penanda terbaik untuk
rokok boleh menjejaskan kemahiran pembelajaran kanak-kanak.
Ujian-ujian yang telah dijalankan ke atas kanak-kanak yang
mendapati bahawa kemahiran
berumur 6 hingga 16 tahun membuktikan bahawa kanak-kanak membaca, matematik, logik dan
mengukur tahap pendedahan persekitaran asap yang terdedah kepada persekitaran asap rokok memperoleh pemikiran akan menurun akibat
tembakau. markah yang lebih rendah dalam kemahiran membaca, terdedah kepada asap tembakau.
matematik, pemikiran dan ingatan. Lebih banyak cotinine yang
4,399 kanak-kanak di antara umur 6 hingga 16 tahun terdapat dalam darah mereka, lebih rendah markah yang mereka
peroleh.
telah terlibat dalam kajian ini. Kemampuan kognitif dan
Asap rokok meracuni badan semua orang, yang merokok
akademik mereka telah dinilai dengan menggunakan mahupun yang tidak merokok. Setiap sedutan boleh mengancam
bahagian-bahagian kepintaran diseragamkan dan ujian- nyawa. Masanya sudah tiba untuk kita memberi tumpuan serius
kepada tabiat merokok.
ujian pencapaian. Lebih tinggi tahap pendedahan yang
diukur dengan tahap cotinine, lebih rendahlah tahap
kemampuan dalam pembacaan dan pemikiran mereka.
Kajian ini adalah berdasarkan kepada maklumat yang
telah dikumpulkan dari 1988 hingga 1994 bagi
National Health and Nutrition Examination Survey
ke-3 yang dijalankan oleh National Center for Health
Statistics di Centers for Disease Control and
Prevention, Amerika Syarikat.
Pertubuhan Kesihatan Sedunia menganggarkan
bahawa lebih kurang 710 juta kanak-kanak tinggal di
dalam rumah yang turut didiami oleh perokok.

18
bk_tak nak merokok_bm.qxp 14/02/2005 21:59 Page 21

“Kulit Perokok” (Cigarette Skin) Tabiatmerokok

bolehmenyebabkan
Dalam laporan tahun 2001 mengenai Wanita dan
Ta b i a t Me ro k o k o l e h Ke t u a Pa k a r Ru n d i n g
Pembedahan Amerika Syarikat, empat kajian bebas

kulitmukacepat
telah melaporkan bahawa tabiat merokok sering
juga dikaitkan dengan kekedutan kulit yang ketara,
terutamanya di bahagian kedut di sudut mata pada
muka. Satu kajian telah mengenal pasti ia sebagai

berkedut
“ Ku l i t Pe r o k o k” ( C i g a r e t t e S k i n ) d a n
menggambarkan keadaan kekedutan kulit yang
pucat dan kekelabuan. Keadaan teruk kekedutan
ini akan bertambah, sejajar dengan tempoh mereka
memulakan tabiat merokok dan bilangan rokok
Penyelidikan yang dijalankan di Amerika Syarikat Laporan Ketua Pakar Runding
menunjukkan bahawa tabiat merokok akan mengurangkan
yang dihisap setiap hari. aliran darah di dalam kulit. Menurut Laporan Ketua Pakar
Pembedahan Amerika Syarikat, 2001
Runding Pembedahan Amerika Syarikat, 2001 mengenai mengenai Wanita dan Tabiat Merokok
Pe l a r a s a n y a n g d i l a k u k a n m e n u r u t u m u r, Wanita dan Tabiat Merokok, asap rokok di dalam paru-paru telah membuat kesimpulan
boleh merosakkan kolagen dan elastin yang merupakan
pendedahan terhadap sinar matahari dan BMI elemen tisu penghubung yang membantu untuk mengekalkan
berdasarkan data yang terhad tetapi
(Indeks Ukuran Asas) menunjukkan bahawa keutuhan kulit. Laporan tersebut juga menjelaskan bahawa konsisten, bahawa perokok wanita
kemungkinan wanita yang merokok mengalami kekedutan kulit pada muka juga adalah dirangsangkan oleh mengalami lebih banyak kedut pada
kejadian mengerling yang kronik akibat asap rokok yang
kekedutan yang sederhana atau teruk pada muka mengganggu lubang hidung dan mata.
muka, berbanding dengan mereka
yang tidak merokok.
adalah tiga kali ganda, berbanding dengan wanita Asap rokok meracuni badan semua orang, yang merokok
mahupun yang tidak merokok. Setiap sedutan boleh
yang tidak pernah merokok. Risiko mengalami mengancam nyawa. Masanya sudah tiba untuk kita memberi
kekedutan ini juga bertambah apabila mereka kerap tumpuan serius kepada tabiat merokok.
merokok tahun demi tahun.
Menur ut satu kajian, tabiat merokok boleh
menyebabkan pengurangan aliran darah dalam
kapilari dan arteriolar dalam kulit dan dalam tensi
oksigen dalam tisu-tisu luka subkutaneus untuk
tempoh jangka masa pendek. Ia juga melaporkan
bahawa asap rokok di dalam paru-paru boleh
merosakkan kolagen dan elastin yang mana adalah
elemen-elemen tisu perantara yang membantu
untuk mengekalkan keutuhan kulit.

20
bk_tak nak merokok_bm.qxp 14/02/2005 21:59 Page 23

Risiko menghidap kanser

adalah tinggi di kalangan
perokok
Pertubuhan Kesihatan Sedunia telah meninjau
kebimbangan yang serius berhubung dengan tabiat
merokok dan kanser. Penggunaan tembakau boleh
meningkatkan risiko kanser pada banyak bahagian
badan, dan bukan hanya paru-paru. Ini
termasuklah kepala dan leher (merangkumi kanser
esofagus, larinks, lidah, kelenjar liur, bibir, mulut
dan farinks), pundi kencing dan buah pinggang,
uterin serviks, payudara dan kolon.
Pa r u - p a r u a d a l a h o r g a n y a n g p a l i n g s e r i n g Satu sel yang rosak sudah memadai untuk memulakan kanser.
dijangkiti kanser kerana lebih terdedah kepada
racun yang terdapat dalam asap rokok yang
disedut. Bahagian-bahagian lain pada badan akan
dijangkiti oleh kanser melalui darah yang

Asaprokokboleh
memindahkan elemen-elemen penyebab kanser ke
organ-organ di mana sel tidak boleh menahan
kesannya. Bahagian yang dijelaskan ini adalah dari

menyebabkan
mutasi gen yang jauh lebih umum di kalangan
perokok, berbanding dengan bukan perokok.
Menurut unjuran Pertubuhan Kesihatan Sedunia,

kanser
menjelang 2015, dua pertiga daripada semua kes
kanser akan berlaku di negara-negara membangun
seperti Malaysia.
Tidak kira tua ataupun muda, jika
anda seorang perokok, risikonya amat
tinggi. Penyelidikan terkini
menunjukkan bahawa asap rokok
menyerang gen (baka) penting yang
melindungi sel paru-paru daripada
kanser. Satu sel yang rosak sudah memadai
untuk menyebabkan kanser.
Setiap sedutan membawa padah.
Katakan Tak nak merokok!
22
bk_tak nak merokok_bm.qxp 14/02/2005 22:00 Page 25

Penuh dengan racun

Asap rokok adalah penuh dengan racun – lebih
4,000 bahan kimia seperti nikotin, karbon
monoksida, tar, amonia (terdapat dalam pencuci
lantai), arsenik (racun semut) dan kadmium
(bateri). Semua ini masuk ke dalam aliran darah
perokok dan akhirnya membawa kepada banyak
jenis penyakit termasuk emfisema, sejenis penyakit
paru-paru.
Emfisema memusnahkan paru-paru, dan dalam
jangka masa panjang, paru-paru akhirnya mula
reput. Paru-paru terdiri daripada gelembung-
gelembung udara halus yang diperlukan untuk
Ini adalah paru-paru yang sedang reput akibat terdedah pada
proses pernafasan di mana oksigen adalah disedut asap rokok selepas jangka masa tertentu.
dan karbon monoksida adalah dihembuskan.
Lubang-lubang akan mula terbentuk di dalam
paru-paru apabila gelembung- gelembung udara
halus pecah. Mereka yang mati akibat emfisema
akan teruk menderita kerana mereka “lemas’ secara
perlahan-lahan di dalam mukus atau lendir dan tar,
serta sukar untuk bernafas.
Asaprokokadalah
puncaparu-paru
reput
Tidak kira tua ataupun muda, jika
anda seorang perokok, risikonya
amat tinggi. Paru-paru umpama span
dengan gelembung-gelembung udara
halus yang memindahkan oksigen.
Asap rokok akan merosakkan paru-paru
daripada berfungsi dengan baik. Itulah
sebabnya ramai perokok lazimnya sukar
bernafas. Paru-paru mereka sedang mereput.
Setiap sedutan membawa padah.
Katakan Tak nak merokok!
24
bk_tak nak merokok_bm.qxp 14/02/2005 22:00 Page 27

Melumpuhkan kemampuan
otak
Otak mengawal kebanyakan daripada pergerakan
badan kita, melaras proses badan seperti
penghadaman dan pernafasan. Ia juga
memungkinkan pemikiran dan perasaan. Otak
menerima oksigen melalui arteri dari jantung dan
paru-paru.
Me n u r u t L a p o r a n K e t u a Pa k a r Ru n d i n g
Pembedahan Amerika Syarikat, 2004, apabila
seseorang menghisap sebatang rokok, bahan kimia
akan dihantarkan ke otaknya dan ini akan
menukarkan bahan kimia otak dan menjejaskan Ini adalah pendarahan di dalam otak seorang perokok berumur
moodnya. Menurut laporan itu lagi, nikotin sampai 38 tahun yang meninggal dunia akibat strok.

ke otak dalam masa sepuluh saat selepas asap rokok

d i s e d u t . Ba h a n - b a h a n t o k s i k d a l a m r o k o k
dihantarkan ke otak melalui sistem darah. Dari
masa ke semasa, ini akan membawa kepada bahaya
strok. Merokok telah disebut sebagai satu penyebab
strok yang utama.
Tabiat merokok
Kes strok berlaku apabila aliran darah ke satu
bahagian otak terhalang. Pembuluh darah atau
arteri yang tersumbat atau tersekat akan
mengakibatkan
menyebabkan berlakunya strok. Tanpa bekalan
darah, sel-sel otak akan mula mati. Satu kes strok
yang serius boleh membawa kepada kejadian yang
kerosakanotak
Tidak kira tua ataupun muda, jika
tidak diingini secara kekal. Ini termasuklah hilang anda seorang perokok, risikonya
ingatan, pertuturan, lumpuh dan juga kematian. amat tinggi. Asap rokok boleh
menyebabkan darah membeku dan
mengakibatkan strok. Strok boleh
membunuh, menyebabkan buta atau
lumpuh.
Setiap sedutan membawa padah.
Katakan Tak nak merokok!

26
bk_tak nak merokok_bm.qxp 14/02/2005 22:00 Page 29

Paru-paru tersumbat
Tar di dalam rokok boleh menyebabkan paru-paru
tersumbat dan mencegah ia daripada berfungsi untuk
menukarkan karbon dioksida kepada oksigen - yang
kita perlukan untuk hidup. Semakin kerap seseorang
itu merokok, lebih banyaklah tar yang akan termendap
di dalam paru-parunya. Seseorang yang menghisap 20
batang rokok sehari umpama menyedut satu cawan
penuh tar dalam setahun. Tar boleh menyebabkan
kanser paru-paru.
Pertubuhan Kesihatan Sedunia (WHO) telah
menjalankan satu penyelidikan yang ekstensif ke atas
jumlah tar yang terdapat di dalam rokok. Dalam
Beginilah banyaknya tar disedut oleh perokok yang menghisap
laporannya mengenai negara-negara di Asia Tenggara, sekotak rokok sehari, setiap tahun.
WHO menyatakan bahawa rokok di kebanyakan
negara rantau ini mengandungi 18 hingga 30 miligram
tar. Rokok Thai mengandungi lebih tar – 24 hingga
33 miligram tar – jika dibandingkan dengan kadar
purata di negara-negara rantau tersebut.
Jenis-jenis rokok lain yang turut diselidik oleh WHO Enapan tar berlaku
dalamparu-paru akibat
termasuklah kretek (rokok bunga cengkih) dan bidis
(tembakau digulung dengan tangan). Hampir 9
daripada 10 perokok di Indonesia hanya menghisap

asaprokok
kretek – yang mempunyai tahap tar amat tinggi (58
miligram, julat antara 41 hingga 71 miligram). Bidis
juga mengandungi tahap tar yang sungguh tinggi – 45
miligram hingga 50 miligram. Tidak kira tua ataupun muda, jika
anda seorang perokok, risikonya
amat tinggi. Setiap kali anda
menyedut, enapan tar berlaku dalam
paru-paru. Tar adalah bahan melekit
berwarna coklat yang merupakan
punca utama kanser paru-paru dan
kerongkong di kalangan perokok.
Setiap sedutan membawa padah.
Katakan Tak nak merokok!

28
bk_tak nak merokok_bm.qxp 14/02/2005 22:00 Page 31

Bersedialah untuk Tetapkan tarikh untuk

berhenti merokok berhenti merokok
Merokok adalah satu ketagihan. Dalam hanya · Adalah lebih baik untuk menetapkan tarikh
beberapa tahun menghisap rokok setiap hari, ramai untuk berhenti merokok dalam masa 2 minggu.
perokok yang akan ketagihan rokok secara fizikal
dan psikologi. Ketagihan ini disebabkan oleh kesan
· Kurangkan secara beransur-ansur bilangan rokok
yang dihisap sebelum tarikh yang ditetapkan.
neurobiologi nikotin terhadap otak. Reseptor
nikotin terdapat dalam bahagian otak yang · Maklumkan kepada ahli keluarga, sahabat dan
melibatkan ganjaran serta emosi dan juga bahagian- rakan setugas mengenai hasrat anda untuk
bahagian yang dikaitkan dengan pembelajaran dan berhenti merokok, dapatkan sokongan mereka
ingatan. dan pastikan mereka memahaminya.
Para penyelidik mendapati bahawa otak perokok · Galakkan mereka yang merokok dan tinggal
mengandungi kurang enzim monomania oksida B serumah dengan anda untuk berhenti merokok
(MAO B) dengan sungguh ketara, berbanding bersama-sama anda, atau tidak merokok di
dengan otak bukan perokok atau bekas perokok. hadapan anda untuk meminimumkan kegagalan
MAO B terlibat dalam penguraian dopamina, satu percubaan anda dan supaya anda tidak terdedah
pengutus saraf yang berperanan dalam pergerakan kepada asap rokok mereka.
dan juga perasaan gembira. · Bu a n g k a n p r o d u k - p r o d u k t e m b a k a u d a r i
Walaupun 75% hingga 85% daripada perokok kediaman dan persekitaran tempat kerja anda.
ingin berhenti merokok, tetapi kurang daripada · Ramalkan cabaran untuk berhenti merokok,
separuh yang berjaya sebelum berumur 60 tahun. terutamanya semasa beberapa minggu pertama
Namun, adalah tidak mustahil untuk berhenti percubaan anda. Ini termasuklah gejala-gejala
merokok, jika mempunyai azam yang kuat dan penyingkiran nikotin.
jujur untuk melakukannya. Hanya dengan berhenti
merokok, risiko kesihatan yang dikaitkan dengan
· Keazaman penuh adalah penting. Jangan cuba
menghisap rokok, walau sekali pun selepas tarikh
tabiat merokok boleh dielakkan. Langkah beralih
ditetapkan.
kepada rokok yang mengandungi tahap tar lebih
rendah, adalah tidak berkesan. · Kenal pasti apa yang boleh membantu semasa
percubaan terdahulu dan apa pula yang boleh
menggagalkan percubaan anda untuk berhenti
merokok.
· Hadkan atau jauhi daripada alkohol kerana ia
boleh menyebabkan anda kembali merokok.

30 31
bk_tak nak merokok_bm.qxp 14/02/2005 22:00 Page 33

Kaedah berhenti merokok

Terdapat dua kaedah untuk berhenti merokok
dikenali sebagai farmakologi dan bukan
farmakologi.
Kaedah farmakologi melibatkan produk-produk
dengan preskripsi dan tanpa preskripsi yang boleh
didapati melalui Klinik Berhenti Merokok di
hospital dan klinik Kerajaan.
Perokok dalam program berhenti merokok kaedah
ini akan menjalani Terapi Penggantian Nikotin
untuk tempoh selama 3 hingga 6 bulan. Mereka
akan diberi pilihan seperti berikut:
· Gam resin nikotin – ini diletakkan di antara pipi
dan gusi selama 30 hingga 45 minit. (Nicorette
Gum)
· Tampalan trans-dermal nikotin – ini digunakan
pada bawah lengan atau bahagian atas badan dan
ditanggalkan selepas 24 jam. Kemudian, satu
tampalan baru digunakan pada bahagian kulit
yang lain. (Nicotine Patch)
· Semburan hidung nikotin – ini memberi serapan
yang cepat. (Inhaler)
· Lozenges nikotin – cara menggunakannya sama
seperti menggunakan gam tadi.
Kaedah bukan farmakologi pula merangkumi
akupunktur, hipnosis, merokok aversis, pelbagai
bentuk pengurangan secara beransur-ansur,
pencegahan berbalik dan sokongan berkumpulan.

32 Lagu ini dicipta khas sempena kempen Tak nak dan dinyanyikan mengikut irama lagu tradisional “Chan Mali Chan”